Bedrijfsvoering

Informatie en automatisering

Informatisering van de samenleving is een feit. Veranderingen en (digitale) ontwikkelingen volgen elkaar in een rap tempo op. De mogelijkheden zijn oneindig. Intern en extern speelt informatie een steeds crucialere rol en vormt meer en meer de basis voor gemeentelijk handelen en beleid. Het goed managen van informatie is noodzakelijk.
Inherent aan de snelle informatisering ontstaat een toenemende complexiteit: een overvloed aan technologie en data, de uitdaging inzicht en overzicht te behouden, privacy- en informatieveiligheidvraagstukken en het waarborgen van bruikbaarheid, toegankelijkheid en authenticiteit.
Deze toenemende informatisering en daarmee gepaard gaande complexiteit, stelt continu nieuwe eisen en uitdagingen aan onze informatievoorziening. De benodigde informatie(voorziening) voor de gemeente en de gemeentelijke organisatie moet robuuster, toegankelijker en toepasbaarder worden.

Van ambitie naar realiteit

Onze visie, strategie en bijbehorende inspanningen worden bepaald vanuit de geprioriteerde behoeften in de organisatie, gecombineerd met de mogelijkheden van het vakgebied informatie. Dit leidt tot onderstaande thema's.

Informatievoorziening

De gemeentelijke informatievoorziening wordt blijvend gemonitord en bijgesteld met het oog op continuïteit, kwaliteitsverbetering én meer doelmatigheid. Daarvoor blijven we een aantal producten leveren zoals onder andere: 'De staat van de Stad' en 'Arnhem in Cijfers'. Ook het leveren en onderhouden van informatieproducten hoort daar bij. In de komende begrotingsperiode zien we de volgende ontwikkelingen:

  • Arnhem wil meer 'open' data publiceren omdat dit bijdraagt aan een transparant bestuur. Hoe we dit verbeteren en versnellen werken we voor de zomer van 2020 uit in een plan van aanpak OpenData. Hierin beschrijven we wat onze doelen zijn, welke gegevens we als OpenData willen publiceren en wanneer dat gerealiseerd moet zijn. In de tussentijd gaan we ook door met  het voorbereiden en publiceren van beschikbare gegevens als OpenData (amendement 19A64).
  • Gedeeltelijke inrichting en doorontwikkeling van de informatiehuishouding met betrekking tot het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Hiermee sorteren we ook voor op de beoogde ondernemersdienstverlening binnen het Programma Economie onder de noemer 'Van Bedrijven Weten'.
  • Sturing op de kwaliteit van archivering en duurzame bewaring om de preservering en toegankelijkheid van de analoge en digitale informatie te waarborgen. Hieronder wordt in ieder geval verstaan het selecteren, vernietigen en overbrengen naar het Gelders Archief, van analoge archieven en het doen van onderzoek naar de impact op het beheer van analoge en digitale informatie door de wijziging van de Archiefwet, waaronder de verkorting van de overbrengingstermijn.
  • De governance, samenwerking en het bundelen van onze kennis met die van Rheden en Renkum, wordt versterkt op het gebied van informatie. Eveneens geldt dit voor de samenwerking en het opdrachtgeverschap (sturing) aan de ICT-organisatie van De Connectie voor realisatie van de benodigde inrichting en passende techniek.
  • Om de primaire processen in de toekomst goed en veilig uit te kunnen blijven voeren is het van belang dat de basis van de ICT-organisatie en -infrastructuur op orde is en blijft. Er worden aanvullende investeringen gedaan om de kwaliteit en stabiliteit van de ICT die bij De Connectie is ondergebracht te waarborgen. De afdeling Informatie werkt hierin samen met ICT. Risico's op onder meer uitval, het oplopen van achterstanden in beheer en onderhoud en een afnemende informatieveiligheid worden hiermee gemitigeerd.

Innoveren met informatie

Er wordt gewerkt aan digitale innovaties om maatschappelijke opgaven uit onze veranderprogramma's te realiseren. De opgaven van de gemeente zijn hiervoor altijd uitgangspunt, vanuit het vakgebied informatie wordt in samenwerking met afdelingen gekeken waar innovaties meerwaarde kunnen leveren. Hiervoor worden samenwerkingsverbanden met diverse partners uit onze stad en regio gecreëerd.

  • De gemeente Arnhem heeft een 'goudmijn' aan gegevens, die kunnen bijdragen aan het maken van de juiste keuzes in beleidsvorming en -uitvoering. De groeiende informatiestromen uit onder andere ketensamenwerking, social media en Internet of Things, gecombineerd met nieuwe technologieën maken het informatie gestuurd werken meer dan ooit mogelijk. Het klassieke onderzoek en sturing achteraf verschuiven naar moderne en continue (zelflerende) inzichten en het voorspellen van trends.
  • In diverse pilots worden data, kennis en menskracht gebundeld. Dit wordt gedaan op het gebied van (onder meer) duurzame energieproductie, verbetering van de luchtkwaliteit, armoedepreventie en arbeidsstimulering.
  • Nieuwe methoden en technieken in het kader van onderzoek & statistiek worden verkend; te denken valt aan kunstmatige intelligentie en geavanceerde analyses.
  • Er wordt een datalab ingericht: een werkplaats en kenniscentrum voor professionals en geïnteresseerd publiek, de centrale plek om slim en innovatief initiatieven te ontplooien om de waarde van gegevens (beter) te benutten. De organisatie wordt actief benaderd om het bewustzijn op informatie gestuurd werken te vergroten in alle lagen in de organisatie.
  • Internet of Things en datawarehousing worden verder verkend, en waar zinvol, wordt ermee geëxperimenteerd.
  • Onze digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven is en blijft volop in ontwikkeling. Inwoners verwachten snelle, gemakkelijke online diensten en zien Arnhem als één ingang. We realiseren optimale dienstverlening met effectieve processen en informatiestromen.
  • Tijds- en plaatsonafhankelijk en toch S@men. Door wijkgericht werken wordt er meer vanuit decentrale locaties gewerkt. Meer onderweg, thuis en met externe partners en minder op vaste of centrale plekken. Na succesvolle pilots van een digitale samenwerkingsomgeving worden de volgende stappen gezet naar een organisatiebrede realisatie. Een en ander gaat hand in hand met de modernisering van onze digitale werkplek, zoals implementatie van de nieuwste software voor de typische kantoorfuncties met mogelijke integratie van telefonie, afbouw van zogenaamde vaste werkstations met gelijktijdige opbouw van mobiele middelen (laptops en tablets), van vaste telefonie naar alleen mobiele telefonie, vernieuwing van intranet en introductie van samenwerkingsplatforms.
  • We participeren in landelijke samenwerkingsverbanden en experimenten voor het op termijn realiseren van een veilige en betrouwbare digitale identiteit, daar waar Digi-D niet langer volstaat.
  • Aangesloten wordt bij landelijke innovaties waaronder de 'Common Ground' van VNG-realisatie. Vanuit het landelijk Programma Samen Organiseren wordt met andere gemeenten samengewerkt om een moderne informatiehuishouding te realiseren, die uitgaat van één keer opslaan en meervoudig ontsluiten maar ook, één keer ontwikkelen en 355 keer gebruiken.

Informatieveiligheid, privacy & auditing

De gemeente heeft steeds meer gegevens. Enerzijds gaat het hierbij om persoonsgegevens. Inwoners mogen erop vertrouwen dat hun privacy bij ons geborgd is: we gaan goed om met gegevens en vragen alleen wat nodig is. Anderzijds hebben we veel informatiestromen die belangrijk zijn voor de continuïteit van onze bedrijfsvoering en dus veilig moeten zijn. De veranderende wetgeving zorgt ook voor aanpassingen in ons informatiebeleid. Met auditing wordt aantoonbaar gemaakt dat de gemeente hierop in control is. Om hieraan invulling te geven leveren wij de volgende inspanningen:

  • Er worden continu activiteiten ondernomen om het management en de medewerkers bewuster te maken op de gebieden cybersecurity en privacy. Toedeling en bewustmaking van de verantwoordelijkheden, kennisoverdracht, training, testen en oefeningen maken deel uit van de activiteiten.
  • We zorgen voor de benodigde organisatie van mensen (waaronder de aanstelling van een Chief Information Security Officer en een Privacy-Officer), middelen, handleidingen en procedures om sturing te kunnen geven aan de benodigde verbeteringen.
  • Implementeren van resterende (verplichte) beheersmaatregelen uit de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO), welke per 1 januari 2020 van kracht wordt, om de informatieveiligheid verder te vergroten.
  • Zo nodig het treffen van aanvullende maatregelen naar aanleiding van de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).
  • We verkennen de mogelijkheden om burgers meer regie over hun persoonlijke gegevens te geven en alleen gegevens te verstrekken en te vragen, die echt nodig zijn.
  • We zorgen voor het toepassen van adequate digitale toegangsmiddelen (zoals tweefactor-authenticatie waar dat nodig is) en realiseren hiervoor het benodigde toezicht en beheer.
  • Realisatie van een passwordkluis voor alle medewerkers en het treffen van extra beheersmaatregelen voor alle mobiele apparatuur.
  • Herijken en zo nodig bijstellen van de fysieke beveiliging als onderdeel van de totale informatiebeveiliging.
  • Het meten, vastleggen en monitoren van alle maatregelen met behulp van een Information Security Management System (ISMS) om de voortgang te houden op alle verbeteringen en daarmee te laten wortelen in de dagelijkse bedrijfsvoering.
  • Jaarlijks onderzoeken we de staat van onze informatieveiligheid en testen geregeld onze ICT-infrastructuur (ethical hacks) en -organisatie (social engineering) op mogelijke kwetsbaarheden en treffen zo nodig aanvullende maatregelen.
  • Door de 'Eenduidige Normatiek Single Information Audit' (ENSIA) wordt jaarlijks aantoonbaar gemaakt dat we in control zijn op het gebied van informatieveiligheid. De informatie wordt gebruikt voor de horizontale verantwoording richting gemeenteraad en de diverse verticale verantwoordingslijnen richting departementen.
  • Waar nodig voeren we interne audits en aanvullende IT-audits uit.

Implementatie nieuwe informatiesystemen

In nauwe samenwerking met De Connectie zal op 1 januari 2020 een nieuw financieel informatiesysteem in gebruik worden genomen. Het huidige systeem is verouderd en wordt op termijn ook niet meer onderhouden door de leverancier. De gemeenten Rheden, Renkum en De Connectie zelf gaan het systeem invoeren zodat meteen kan worden geharmoniseerd. De invoering van een nieuw financieel systeem moet worden gezien als een majeure verandering die ingrijpt op de organisatie en de processen.

Naast het nieuwe financiële systeem wordt ook een nieuw belastingsysteem geïmplementeerd. Naast harmonisering wordt hier ook verder gedigitaliseerd hetgeen de dienstverlening aan de burger ook ten goede komt.