De meerjarenprogrammabegroting 2020-2023 is de tweede begroting in deze bestuursperiode. De gemeente Arnhem is voor haar inkomsten in belangrijke mate afhankelijk van de inkomsten van het Rijk. Om die reden wordt bij de ontwikkelingen op dit onderdeel als eerste stilgestaan. Zo zien we dat het gemeentefonds voor 2019 een positief effect geeft als gevolg van een hoger accres, loon- en prijsbijstellingen en extra middelen voor jeugdzorg. De meicirculaire voor de jaren vanaf 2020 laat dalende accressen zien, voornamelijk doordat het Rijk lagere loon- en prijsbijstellingen op haar begroting raamt. Een opwaartse bijstelling hiervan is echter goed denkbaar. De augustusraming van het CPB laat hogere indices zien. Of we voor 2020 en volgende jaren een hoger accres krijgen, is ook van vele andere factoren afhankelijk, zoals rente en onderuitputting. Wat voor de gemeenten helpt is dat het jaar 2020 het laatste volledige regeringsjaar is voor kabinet Rutte III.

De komende jaren vindt een heroverweging plaats van de financiële verhouding tussen Rijk en lagere overheden. Ook is er sprake van herziening van de verdeelmodellen sociaal domein. Het is momenteel nog onzeker welke effecten dit voor Arnhem zal hebben. De Raad voor het Openbaar Bestuur heeft recent in een advies aangegeven dat herverdeling van de algemene uitkering geen oplossing is voor de onevenwichtigheid in bestuurlijke en financiële verhoudingen tussen Rijk en gemeenten. Omdat de bestuurlijke verhoudingen in ontwikkeling zijn, is het de vraag of de financiële verhoudingen daar voldoende op zijn toegesneden. De Raad bepleit daarom voor de komende kabinetsperiode een meer strategische aanpak die recht doet aan de gewijzigde bestuurlijke verhoudingen. Hierbij gaat het om bekostiging van grote gezamenlijke opgaven op het terrein klimaat en energie, de toekomst van het sociaal domein binnen het gemeentefonds, de bekostiging van regionale opgaven, de normeringssystematiek en het lokaal belastinggebied. Wij zullen deze ontwikkelingen nauwgezet volgen en de mogelijke effecten daarvan voor Arnhem goed en tijdig onder de aandacht brengen.

In de Perspectiefnota 2020-2023 is een eerste beeld gegeven van de ontwikkeling van het financiële meerjarige perspectief. Na de Perspectiefnota hebben zich nieuwe ontwikkelingen voorgedaan, welke in sommige gevallen een majeur financieel effect hebben. Te denken valt aan de verwerking van de meicirculaire en de gevolgen van de nieuwe cao voor gemeenteambtenaren. Op het zorgdomein leiden de actuele inzichten tot verdere toename van de verwachte lasten. Bij de Perspectiefnota is een tweetal moties aangenomen (19M97 'Houd de financiële verordening in stand' en 19M98 'Zorgmaatregelen'), welke een effect hebben op het in de Perspectiefnota gepresenteerde financiële beeld. In het financieel meerjarige beeld in deze MJPB is invulling gegeven aan deze moties en wordt dit toegelicht.

Er ontstaat een sluitend meerjarenbeeld én de bestemmingsreserve solvabiliteit wordt structureel gevoed. Dit doen we door zowel incidenteel als structureel minder dan tot nu toe begroot, toe te voegen aan de algemene reserve. Dit kan ook, omdat sprake is van een aanzienlijke begrote structurele voeding van de algemene reserve. Met deze keuzes blijven we binnen de afspraken van een minimale weerstandsfactor van 1,0 en van de structurele voeding aan de BR Solvabiliteit. Juist doordat we in de afgelopen jaren al ingezet hebben op een meer robuuste financiële positie en een betere solvabiliteit, hebben we incidenteel de middelen om bij te zetten op de tekorten in het zorgdomein.

Onderstaand overzicht laat zien wat de begrote lasten (x €1.000,-) zijn per programma. In het rode deel van de staven is aangegeven wat wij in deze begroting minder (bedrag aangeduid met een ‘-‘) of meer hebben begroot per programma. Deze mutaties zijn toegelicht bij de programma's onder het kopje "Toelichting financiële mutaties".

Onderstaand overzicht laat zien wat de begrote lasten (x €1.000,-) zijn per programma. In het rode deel van de staven is aangegeven wat wij in deze begroting minder (bedrag aangeduid met een ‘-‘) of meer hebben begroot per wijkprogramma. Deze mutaties zijn toegelicht bij de programma's onder het kopje "Toelichting financiële mutaties".